چاه آسانسور یک فرورفتگی در پایینترین طبقه فرود است که برای پارک کردن اتاق کابین آسانسور طراحی شده است و در عین حال ورودی کابین و آستانه را در سطح فرود نگه میدارد.
برای نصب آسانسور، ارتفاع از کف چاله تا جایی که آسانسور اولین توقف خود را انجام میدهد، باید ۱۹۰ سانتیمتر باشد. عمق چاه آسانسور میتواند با توجه به نقشه و طراحی آسانسور تغییر کند.
مساحت چاه آسانسور همان عرض و طول راه آسانسور خواهد بود، اما بسته به نوع آسانسور میتواند تغییر کند. گودال پایه چاه آسانسور است و برای مدلهای هیدرولیک، این ناحیه نیز باید تقویت و مهندسی شود تا بارهای وارد شده بر روی کف گود توسط آسانسور را حمل کند. باید کف گودال با میلگرد فولادی و بتن بسیار ضخیم تقویت شود است.
در برخی مناطق، یک زهکش در مرکز گودال نیز ممکن است مورد نیاز باشد. نکته مهم این است که تجهیزات آسانسور نباید با آب در تماس باشند. اگر ملکی دارید که دارای مشکلات آب زیرزمینی است، باید اقدامات احتیاطی بیشتری را انجام دهید تا گودال را قبل از نصب آسانسور آببندی و ضد آب کنید.
از آنجا که چاه آسانسور و چاهک آسانسور پایه و هسته اصلی آسانسورها هستند، لازم است که نکات ایمنی و قوانین چاه آسانسور در آنها به خوبی رعایت شود. برخی از استانداردهای موجود عبارتند از:
• تراز بودن کف چاهک: کف چاهک آسانسور باید کاملاً تراز و صاف باشد. باید اقدامات و پیشبینیهای لازم جهت تخلیه آب از چاهک آسانسور باید کاملاً تراز و صاف باشد. باید اقدامات و پیشبینیهای لازم جهت تخلیه آب از چاهک آسانسور انجام شود. همچنین چاله آسانسور باید کاملاً نسبت به آب عایق باشد.
• درب ورود و خروج چاهک: اگر چاهک آسانسور شما ارتفاع بیش از ۲ متر و نیم داشته باشد، باید دربی جدا برای آن تعبیه شود. اگر امکان نصب درب جداگانه ندارید، باید یک نردبان یا پلکان مناسب در چاهک آسانسور قرار دهید.
• ابعاد چاله آسانسور: ابعاد چاله آسانسور باید به گونهای باشد که وقتی کابین آسانسور در پایینترین توقف خود ایستاده، فضای کافی جهت حرکت در چاله وجود داشته باشد. پیشنهاد میشود که ابعاد چاله آسانسور ۱ متر در ۶۰ سانت و ارتفاع ۵۰ سانت باشد.
• تجهیزات ضروری در چاله آسانسور: باید یک شاسی توقف اضطراری در چاهک آسانسور برای استفاده در شرایط خاص وجود داشته باشد. همچنین وجود پریز برق و کلید روشنایی در چاهک آسانسور الزامی است.
چاه آسانسور چیزی بیش از یک سطل زباله است و اجزای مهمی را در خود جای داده است که آسانسورها را روان و ایمن نگه میدارد. بنابراین دفعه بعد که وسوسه شدید که یک سکه در آن شکاف بیندازید، به کسی فکر کنید که باید همه آن زبالهها را از پایین جمع کند!
گودال بخشی جدایی ناپذیر از بالابر است که باید تمیز نگه داشته شود. همچنین به صورت مداوم بررسی شود تا زمانی که تعمیر و نگهداری سالانه، توسط شرکت آسانسور شما انجام شود. برای ایمنی بسیار مهم است که فقط تکنسینهای آموزش دیده و با تجربه آسانسور وارد این منطقه شوند. اگر کلیدها یا تلفن همراه در چاه آسانسور افتادند، باید با شرکت خدمات آسانسور خود تماس بگیرید تا این موارد را بررسی کنند.
- حداقل روشنایی برای فاصله 1 متری بالای سقف کابین و کف چاهک، 50 لوکس باشد.
- غیر همسطح بودن کف چاهک اگر شرایط جان پناه چاهک رعایت شده باشد، مشکلی ایجاد نخواهد کرد.
- وسیله خبر دهنده برای نجات اضطراری نصب شود تا در صورت گیر افتادن تکنسین، امکان نجات وجود داشته باشد.
- ارتفاع پریز و چراغ داخل چاهک باید از کف آن، حداقل 40 سانتیمتر باشد.
- بین ریلهای راهنمای کابین و ریل آسانسور، پلیت راهنمای وزنه تعادل آسانسور در چاهک نصب شود.
- بهترین محل نصب سیستم ارت (Earth) در کف چاهک است.
- جنس دیواره چاهک آسانسور باید از پلاستر ماسه و سیمان باشد.
- قطعات آسانسور و قسمتهای آهنی در چاهک باید ضد زنگ باشند و مرطوب نشوند.
- تمامی حفرهها و روزنههای چاهک آسانسور باید پوشیده شوند.
- استفاده از مواد اشتعال زا درون چاهک ممنوع میباشد.
- اگر عمق چاهک آسانسور 2.5 متر باشد، میتوان درب ورودی را در نظر گرفت.
- برای دسترسی راحتتر به ته چاهک، نردبان کار گذاشته شود.
- به هیچ وجه آب نباید به درون قسمت چاهک نفوذ کند.
- چاهک آسانسور باید کاملاً ضدآب باشد.
در این راستا، مراحل و اصول آرماتوربندی چاهک آسانسور به شرح زیر است:
- محل حفر چاهک باید با دقت و بر اساس نقشههای سازه و همکاری مهندسین طراح و سازه مشخص گردد.
- بر اساس نوع آرماتوربندی تا سطح نهایی معماری در کف چاهک، عمق چاه مشخص شود.
- ابعاد اسمی چاهک با توجه به ظرفیت باربری آسانسور، درب و ابعاد چاه به طور دقیق محاسبه گردد.
- نقشههای سازه و دیتیلهای اجرایی آرماتوربندی بر اساس نوع سازه و کاربری آسانسور به دقت بررسی شود.
- بتن سمت پایین و کناری چاهک آسانسور باید بهطور کامل کاوربندی شود.
- میلگردهای شبکه آسانسور باید با شبکه فونداسیون همپوشانی (Overlap) داشته باشند.
- آرماتوربندی چاهک باید به طور کامل به فونداسیون سازه گره بخورد.
- پس از بتنریزی چاهک، در گوشههای آن، جهت نصب شاسی، پلیتهای مخصوص کار گذاشته شوند.
- آرماتوربندی چاهک آسانسور باید به طور کامل و طبق اصول و قواعد باشد.
با رعایت این اصول، استحکام و مقاومت چاهک آسانسور افزایش پیدا خواهد کرد و عملیات نگهداری و تعمیر در این قسمت با کیفیت و امنیت بیشتری انجام خواهد شد.
- عمق چاهک بر اساس نیازهای ساختاری و فضای مورد نیاز برای نصب تجهیزات مختلف تعیین شود. عمق معمولاً بین 190 تا 200 سانتیمتر در نظر گرفته میشود.
- برای بتن ریزی چاهک آسانسور، 10 سانتیمتر بتن مگر (بدون میلگرد) و 30 سانتیمتر بتن آزه و آرماتوربندی در نظر گرفته شود.
- آرماتوربندی چاهک باید به طور کامل و طبق استانداردهای مربوطه انجام شود تا استحکام و مقاومت بهینه حاصل گردد.
- عمق بتن ریزی پس از عملیات باید به 160 سانتیمتر کاهش یابد که همان ارتفاع کف چاهک آسانسور تا سطح اولین توقف کابین میباشد.
- نظارت دقیق بر فرایند بتن ریزی از جمله اهمیتهای اصلی است. اطمینان حاصل شود که بتن به درستی و با تراکم مناسب ریخته شده و هوا حبس نشده باشد.
- بر اساس نقشهها و استانداردهای مربوط به بتن ریزی چاهک، اقدام به عمل آورید تا تطابق کامل با الزامات فنی حاکم بر این مرحله صورت پذیرد.
- اطمینان حاصل شود که عمق چاهک به حدی باشد که فضای مناسبی برای نصب و نگهداری تجهیزات و اجزاء آسانسور ایجاد شود.